Ουδέν κακόν αμιγές καλού, και προνοητική σκέψη

Αρκετοί αναλυτές της γεωπολιτικής, εμού συμπεριλαμβανομένου, μιλούν για τον νέο Ψυχρό Πόλεμο, που επισήμως ξεκίνησε το 2014 με τα γεγονότα στην Ουκρανία, αν και τα σημάδια είχαν εμφανιστεί πολύ νωρίτερα, από το 2008 στον πόλεμο Ρωσσίας-Γεωργίας.

Οι ΗΠΑ μεταφέρουν τις Νατοϊκές τους βάσεις κοντά στα σύνορα της Ρωσσίας, και συγχρόνως την κατηγορούν για επιθετικότητα. Την ίδια στιγμή το ευρωατλαντικό στρατόπεδο προσπαθεί να αποσταθεροποιήσει χώρες-συμμάχους των Ρώσσων.

Και ενώ αυτά είναι γνωστά τοις πάσι, λίγοι αναφέρονται στους κινδύνους που εγκυμονεί για την Ελλάδα η δημιουργία της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενώσεως(Eurasian Economic Union ή EAEU).

Πρέπει να ακονίζουμε την προνοητική μας σκέψη, και να βλέπουμε τους επερχόμενους κινδύνους 20 και 30 χρόνια πριν φτάσουν στην αυλή μας. 

Όσοι εξ ημών υποστηρίζουν τον απεγκλωβισμό της Ελλάδος από την ΕΕ, ίσως να μην έχουν μελετήσει καλώς τί προσπαθεί να επιτύχει η ρωσσική ηγεσία. Η Ευρασιατική Ένωση είναι ένα πολιτικό πρόγραμμα-κλώνος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Η Ρωσσική ηγεσία έχει δηλώσει ότι αντιγράφει την αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. 

Επίσης δηλώνει ανοικτά ότι η ΕΑEU είναι συμπληρωματική και όχι ανταγωνιστική της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Και ότι θέλει μία εδαφική και οικονομική ολοκλήρωση από το Βλαδιβοστόκ μέχρι την Λισαβώνα.

Μάλιστα δεν ενδιαφέρεται για έναν ανταγωνισμό μεταξύ προγραμμάτων ολοκληρώσεως, αλλα για μία ολοκλήρωση των ολοκληρώσεων ("Competition of integrations" as shown by the EU - EaP - EAEU triangle should be replaced by a concept of "integration of integrations"). Η προηγούμενη φράση προέρχεται από τον Evgeny Ilyin, του κέντρου μελετών για τις Ευρασιατικές Σπουδές Ολοκληρώσεως. 

Ο όρος "ολοκλήρωση" αποτελεί ευφημισμό για την απορρόφηση και ισοπέδωση των ανεξαρτήτων εθνών-κρατών, και την μετατροπή τους από χώρες σε χώρους. 

Και ό,τι ισχύει για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ισχύει και για την Ευρασιατική Ένωση. Όσες χώρες διαπράξουν το λάθος να προσχωρήσουν στην Ευρασιατική Ένωση, στο μέλλον θα υποστούν ό,τι υφιστάμεθα εμείς σήμερα από το 4ο Ράιχ.

Με όπλο την Ιστορία, πρέπει να κατανοήσουμε δύο βασικά φαινόμενα που εμφανίζονται στις ενώσεις, ομοσπονδίες, αυτοκρατορίες, συνομοσπονδίες, κλπ.

Πρώτον, δεν υφίσταται η έννοια της ισότητος και της ισοτίμου συμμετοχής στην οποιαδήποτε ένωση κρατών, διότι απλούστατα υπάρχει ασυμμετρία ισχύος των εμπλεκομένων. Στην ουσία δημιουργείται μία ασύμμετρη ένωση, όπου σταδιακώς το ισχυρότερο κράτος αποκτά ηγεμονικό ρόλο εις βάρος των άλλων κρατών-μελών της ενώσεως. Το ξέρουμε από την δική μας ιστορία, και την Αθηναϊκή Ηγεμονία.

Δεύτερον, παρά τις αρχικές υποσχέσεις και τις υπογραφείσες συνθήκες, η ένωση εξελίσσεται σε συγκεντρωτικό μόρφωμα, απορροφώντας εξουσίες των κρατών-μελών. Τα κράτη-μέλη σταδιακώς αποδυναμώνονται, και οι πολιτικοί τους ηγέτες μετατρέπονται σε φερέφωνα υπερεθνικών οργανισμών.

Γιατί λοιπόν ο τίτλος "ουδέν κακόν αμιγές καλού"; Διότι μέχρι στιγμής οι περισσότεροι αναλυτές στην Ελλάδα δεν είχαν αντιληφθεί ότι οι Ρώσσοι ηγέτες ήθελαν η Ευρασιατική Ένωση να αποτελεί συμπληρωματικό σχέδιο ολοκληρώσεως(διάβαζε καταπατήσεως) όλου του εδάφους από το Βλαδιβοστόκ μέχρι την Λισαβώνα.

Όμως εξ αιτίας του νέου Ψυχρού Πολέμου, απομακρύνθηκε ο κίνδυνος του συνδυασμού της ευρωπαϊκής με την ευρασιατική ολοκλήρωση.

Φανταστείτε να έχουμε να πολεμήσουμε συγχρόνως δύο υπερεθνικά ομοσπονδιακά μορφώματα, το ευρωπαϊκό και το ευρασιατικό. Και από εκεί που έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα ηγεμονικό κράτος, την Γερμανία, να αντιμετωπίζουμε και δεύτερο, την Ρωσσία.

Φανταστείτε να μην είχε μεσολαβήσει ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, και με κάποιο τρόπο να είχε υπογραφεί μία συνθήκη συνεργασίας και συσσωματώσεως των δύο οικονομικο-πολιτικών προγραμμάτων ολοκληρώσεως, Ευρωπαϊκής και Ευρασιατικής, και εμείς να έπρεπε να αντιπαλαίψουμε δύο γίγαντες προκειμένου να αποκτήσουμε την εθνική μας ανεξαρτησία.

Ο γράφων, αρκετές φορές έχει καταδικάσει την επικινδυνότητα της επιθετικής στάσεως του ΝΑΤΟ και την τρομοκρατία που σπέρνει σε διάφορες χώρες του κόσμου. Επειδή όμως η πολιτική τέχνη δεν αποτυπώνεται σε έναν πίνακα με μαύρο-άσπρο, δεν πρέπει να παραβλέπουμε την θετική εξέλιξη από την απομάκρυνση των δύο ενώσεων και την ψύχρανση των διπλωματικών τους σχέσεων.

Η ασυμμετρία της ρωσσικής ισχύος μέσα στην Ευρασιατική Ένωση και η ηπειρωτική αντίληψη της γεωπολιτικής που ενστερνίζονται οι περισσότεροι Ρώσσοι ηγέτες, τούς είχε φέρει πολύ κοντά στο να πιστεύουν ότι μπορούν να δημιουργήσουν έναν γεωπολιτικό άξονα συνεργασίας Παρισιού-Βερολίνου-Μόσχας.

Γι' αυτό άλλωστε στο παρελθόν μιλούσαν για "αμφίπλευρη διεύρυνση" της Ευρασιατικής Ενώσεως, δηλαδή και προς την Ασία, και προς την Ευρώπη. Σήμερα μιλούν ξεκάθαρα για Μεγάλη Ευρασία(Greater Eurasia).

Επομένως η επιθετική στάση του προέδρου Ομπάμα και άλλων δυτικών αξιωματούχων κατά της Ρωσσίας, έχει και μία θετική πλευρά που δεν είχε αναδειχθεί στην Ελλάδα. Δηλαδή ότι ως μικρή χώρα δεν έχουμε καμμία απολύτως διάθεση να μας κατασπαράξει μία άλλη ένωση, η Ευρασιατική αυτή την φορά.

Επειδή στην Ρωσσία έχουν δημιουργηθεί ιδρύματα μελετών με αντικείμενο την ευρασιατική ολοκλήρωση(integration studies) αντίστοιχα με τα ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά ιδρύματα, ο γράφων είχε προτείνει στο παρελθόν την δημιουργία δεξαμενών σκέψεως με αντικείμενο σπουδών την διάσπαση, τον διαχωρισμό, την αποσύνθεση(disintegration studies). 

Εκεί θα πρέπει να διδάσκωνται οι φοιτητές το πώς και γιατί διαλύονται οι αυτοκρατορίες, πώς έρχονται στην επιφάνεια συγκρούσεις κατά μήκος εθνοτικών, ταξικών, φυλετικών, θρησκευτικών, πολιτισμικών σύνορων, πώς αποκτούν ταυτότητα και ανεξαρτησία οι συλλογικές οντότητες, ποιές οι διαδικασίες και τα στάδια αποσχίσεως από μία ένωση κρατών, πώς κατακερματίζεται ένα πολυεθνικό και πολυπολιτισμικό μόρφωμα.

Χωρίς την υποστήριξη μελετών, ιδρυμάτων, και διανοουμένων στην Ελλάδα που θα απασχολούνται αποκλειστικώς με την διάσπαση υπερεθνικών μορφωμάτων, η Χώρα μας κινδυνεύει να αφανιστεί από τον παγκόσμιο χάρτη.

Πρέπει να βρούμε χρηματοδότες που θα υποστηρίξουν μία τέτοια προσπάθεια, διότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι μονοπώλιο των Αμερικανών.

Παγκοσμιοποίηση θέλουν και οι ισλαμιστές με το Χαλιφάτο τους, παγκοσμιοποίηση θέλουν και οι Ρώσσοι με την Ευρασιατική Ένωση, και τώρα τελευταία υπερασπιστές της παγκοσμοποιήσεως εμφανίζονται οι Κινέζοι ηγέτες. Προφανώς διότι η χώρα τους έχει αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, και συγχρόνως η ηγεσία τους κατανοεί την έννοια των δύο μέτρων και δύο σταθμών.

Η Κινεζική ασυμμετρία ισχύος οδηγεί τους Κινέζους ηγέτες να μην επιθυμούν τον γενικευμένο προστατευτισμό. Προτιμούν οι άλλες χώρες να διατηρούν ανοικτές τις αγορές τους, και οι ίδιοι να κρατούν κλειστή την κινεζική αγορά.

Σύντομα θα πρέπει να (ξανα)ασχοληθούμε με την νέα Pax Sinica, και το πρόγραμμα One belt-One road, που όντως διαθέτει χαρακτηριστικά παγκοσμιοποιήσεως, αλλά κινεζικής και όχι αμερικανικής εμπνεύσεως.

Το άρθρο μας δεν αποπνέει αντιρωσσικά ή αντικινεζικά συναισθήματα. Επιμένουμε σε έναν πολυπολικό κόσμο και σε μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, ώστε η Ελλάδα να διαθέτει πολλές επιλογές συνεργασίας με άλλα κράτη. Αυτό που δεν μας αρέσει είναι η αντικατάσταση της γερμανικής με την ρωσσική ηγεμονία, και αντικατάσταση της αμερικανικής με την κινεζική ηγεμονία. 

Δεν έχουμε καμμία απολύτως διάθεση να υποταχθούμε σε μία νέα αυτοκρατορία, Ανατολική αυτή την φορά.

Παραφράζοντας τα λόγια της Θάτσερ, δεν αγωνιζόμαστε για να συρρικνώσουμε τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως προκειμένου να επεκτείνουμε τα σύνορα της Ευρασιατικής Ενώσεως. 

Η Ελλάδα πρέπει να υποθάλπει τον ανταγωνισμό μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, και συγχρόνως να φροντίζει για τον κατακερματισμό των αυτοκρατορικών και ομοσπονδιακών ενώσεων, είτε της Δύσεως είτε της Ανατολής.

Ιφικράτης Αμυράς