Διασπαστικά αφηγήματα (disruptive narratives) στον τομέα της Υγείας

Η βασική δικαιολογία που χρησιμοποίησαν οι θεωρητικοί «λοιμωξιολόγοι» της συμφοράς για την επιβολή του μαζικού εγκλεισμού ήταν ότι το σύστημα υγείας δεν θα αντέξει πολλά περιστατικά. Και επεβλήθη σε πλούσιες και φτωχές χώρες αδιακρίτως, συνεπώς δεν ήταν ζήτημα τοπικών συνθηκών, αλλά αναπαραγωγής του ιδίου μοντέλου σκέψεως. Του ίδιου αφηγήματος.

Ενώ η απόφαση ήταν ξεκάθαρα πολιτική, την εισηγήθηκαν ηλίθιοι «ειδικοί», χωρίς ποτέ να εξηγήσουν με ποιά λογική ένα σύστημα δεν αντέχει επιπλέον φορτίο. Και γιατί δεν είναι εξ αρχής σχεδιασμένο το σύστημα για να αντέχει επί πλέον φορτίο;

Ένα νοσοκομείο για παράδειγμα, οφείλει να διαθέτει δική του γεννήτρια, ώστε ακόμη και αν διακοπεί το ρεύμα στο ηλεκτρικό δίκτυο, να μπορεί να λειτουργεί. Αν δεν διαθέτει γεννήτρια, δεν μπορεί να εμφανιστεί ένας γελοίος λοιμωξιολόγος και να πει ότι, «Αν κοπεί το ρεύμα, μην προσέρχεστε στα νοσοκομεία». Και ακόμη χειρότερα, «Αν παραταθεί η διακοπή του ρεύματος, θα επιβληθεί μαζική καραντίνα στον πληθυσμό, για να μην υπερφορτωθεί το υγειονομικό σύστημα της πόλεως ή της χώρας».

Ο συλλογισμός ότι έπρεπε να μπει φυλακή όλος ο πληθυσμός για να προστατευθεί το σύστημα υγείας, είναι εξ ορισμού εξωφρενικός.

Εμείς θα αντιπαραβάλλουμε ένα διασπαστικό αφήγημα.

Ας δούμε το ζήτημα από την πλευρά του ηλεκτρικού δικτύου, και ας το παραλληλίσουμε με το υγειονομικό δίκτυο. Ηλεκτρικό δίκτυο vs Υγειονομικό δίκτυο.

Το ηλεκτρικό δίκτυο μίας χώρας έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να αντέξει πτώσεις τάσεως, αυξημένο φορτίο, τοπικές βλάβες σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, εποχιακές διακυμάνσεις στην καταναλωτική ζήτηση, κλπ.

Εν ολίγοις το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας ως δυναμικό σύστημα αντιμετωπίζει συνθήκες μονίμου ασταθείας, και οφείλει να διαθέτει δομική ευστάθεια. Αυτό γίνεται με πολλούς τρόπους. Στο τέλος του άρθρου, εμφανίζονται αρκετοί σύνδεσμοι πτυχιακών και μεταπτυχιακών εργασιών για το πώς ένα ηλεκτρικό δίκτυο διατηρεί την ευστάθειά του.

Ας δούμε ένα ορισμό της ευσταθείας:

«Η ευστάθεια ενός Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας ορίζεται ως η ικανότητά του να παραμένει σε κατάσταση ισορροπίας υπό κανονικές συνθήκες και να επανέρχεται σε αυτή μετά από κάποια διαταραχή».

Ας δούμε και κάποια ορολογία των ηλεκτρολόγων μηχανικών για να συνειδητοποιήσουμε γιατί οι διάφοροι «ειδικοί» στον χώρο της υγείας εγκλημάτισαν εις βάρος της ανθρωπότητος. 

«Στις περιπτώσεις αξιολόγησης μέτρων αντιμετώπισης των προβλημάτων μακροπρόθεσμης αστάθειας τάσης, απαιτούνται εκτεταμένες χρονικές προσομοιώσεις του δικτύου».

Βλέπουμε ότι ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός όταν σχεδιάζει το ηλεκτρικό δίκτυο μίας χώρας αναλύει πιθανά προβλήματα, και ύστερα κάνει προβλέψεις δια εκτεταμένων χρονικών προσομοιώσεων του ηλεκτρικού δικτύου.

Και συνεχίζει ο ηλεκτρολόγος μηχανικός:

«Σε κάθε μεταβολή του φορτίου, η παραγωγή πρέπει να προσαρμόζεται άμεσα».

Όταν ο ηλεκτρολόγος μηχανικός διαπιστώσει μεταβολή στο φορτίο, αμέσως πρέπει να αυξομειώσει την παραγωγή, προκειμένου να μην εμφανιστεί πρόβλημα στην παροχή.

Βασικό εργαλείο των ηλεκτρολόγων μηχανικών είναι οι «δυναμικές προσομοιώσεις της συμπεριφοράς του συστήματος για ένα χρονικό διάστημα».

Για να φύγουμε από τα ηλεκτρικά συστήματα και να πάμε στον προσωπικό μας υπολογιστή, όλοι μας έχουμε ή οφείλουμε να έχουμε ένα τροφοδοτικό που λειτουργεί συγχρόνως και ως  σταθεροποιητής τάσεως (UPS), προκειμένου να προστατεύουμε την συσκευή και τα δεδομένα μας από τις μεταβολές στην τροφοδοσία ρεύματος του δικτύου.

Συνεπώς είναι αδιανόητο να λέει κάποιος ότι το οιοδήποτε εθνικό σύστημα, δεν διαθέτει εναλλακτικές επιλογές ή προστασία από κινδύνους. Μπορεί να γίνει πολύ εύκολα. Και το ότι δεν είχε γίνει, σημαίνει ότι οι γραφειοκράτες που το σχεδίασαν είναι εγκληματίες.

Ας πούμε όμως ότι οι ηλίθιοι γραφειοκράτες δεν σκέφτηκαν ποτέ να κάνουν εκτεταμένες προσομοιώσεις του υγειονομικού συστήματος για να διαπιστώσουν τις αντοχές του. Και ως κεραυνός εν αιθρία ξεσπά μία επιδημία. Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχουν λύσεις.

Όπως ακριβώς παντού και πάντα εμφανίζονται κερδοσκόποι, επιχειρηματίες-αλεξιπτωτιστές, έτσι και εδώ θα μπορούσε το καθεστώς να αποδεχτεί προσωρινή κερδοσκοπία από επιχειρηματίες που θα δραστηριοποιούντο αποκλειστικώς σε μονάδες με κλίνες ΜΕΘ.

Δηλαδή όπως ακριβώς εμφανίζονται διάφοροι καιροσκόποι και κερδοσκόποι προκειμένου να παρέχουν μία υπηρεσία ή ένα προϊόν λόγω συγκυρίας, έτσι και εδώ θα μπορούσε να πει το κράτος, θεσπίζω κανόνες fast-track για την δημιουργία κλινών ΜΕΘ από την ιδιωτική πρωτοβουλία.

Στο συγκεκριμένο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, δεν περιμένουμε από έναν ιδιώτη-κερδοσκόπο να κτίσει ολόκληρο νοσοκομείο ή να αναλάβει τις ευθύνες ενός δημοσίου συστήματος υγείας. Αυτό που θέλουμε είναι μέσα σε 2-3 εβδομάδες το πολύ, να πολλαπλασιαστούν οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.

Κάτι τέτοιο θα ήταν εφικτό, αν δεν υπήρχαν τσαρλατάνοι τύπου Τσιόδρα που προέβλεπαν  εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς.

Όμως αν είχε γίνει μία σωστή προετοιμασία για την οποιαδήποτε επιδημία, και βάσει εκτεταμένων προσομοιώσεων, θα μπορούσε να υπολογιστεί ότι πχ κάθε 5-10 χρόνια θα ξεσπά μία επιδημία και για 3-4 μήνες θα χρειαζόμαστε δεκαπλάσιο ή εικοσαπλάσιο αριθμό κλινών ΜΕΘ. Ακόμη και αν το κράτος δεν διαθέτει την οργάνωση, την ευελιξία, και την αστραπιαία αντίδραση, υπάρχουν πάντα ένα σωρό κερδοσκόποι που την διαθέτουν.

Στο άρθρο μας δεν κάνουμε διαφήμιση της κερδοσκοπίας στον χώρο της υγείας. Αντιθέτως, προσπαθούμε να βρούμε πρακτικές λύσεις, σε ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. Το καλύτερο θα ήταν να υπήρχε ένα οργανωμένο κράτος που θα είχε προβλέψει εξ αρχής ότι κάποιες φορές θα υπάρχουν αυξημένες ανάγκες σε κλίνες ΜΕΘ.

Δεν έχουμε τέτοιο κράτος. Οπότε το μικρότερο κακό σε σχέση με την μαζική καραντίνα, θα ήταν να επιτραπεί σε κάποιους κερδοσκόπους να καλύψουν το κενό, για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Το κόστος πληρωμής προς τους συγκεκριμένους κερδοσκόπους θα ήταν πολύ μικρότερο από τα δισεκατομμύρια που πρέπει να πληρωθούν τώρα σε κρατικές επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, ενισχύσεις, επιδοτήσεις κλπ, προς ανέργους, και επιχειρηματικούς κλάδους λόγω μαζικής καραντίνας.

Το βασικό ιδεολόγημα που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον σε Ανατολή και Δύση για το lockdown από τους «λοιμωξιολόγους» της συμφοράς ήταν ότι, κανένα σύστημα υγείας δεν μπορεί να αντέξει τόσους ασθενείς με covid-19. Και ουδείς κυβερνητικός πολιτικός αντέτεινε, «και ποιός σας είπε υπάρχει κοινωνικό σύστημα που μπορεί να αντέξει 18 μήνες lockdown;».

Εν ριπή οφθαλμού, το επίκεντρο της συζητήσεως σε όλο τον κόσμο μετατοπίστηκε στο τί φορτίο μπορεί να αντέξει ένα σύστημα υγείας, και όχι στο τί φορτίο μπορεί να αντέξει ένα κοινωνικό σύστημα.

Κανένα κοινωνικό σύστημα δεν μπορεί να αντέξει 18 μήνες μαζική καραντίνα. Η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών δεν μπορεί να αντέξει 3 μήνες χωρίς έσοδα, φαγητό, εργασία κλπ.

Εμείς αντιπαραθέτουμε την ολιστική με την μερική προσέγγιση. Το κοινωνικό σύστημα με το υγειονομικό σύστημα.  

Αντιθέτως ένα σωρό χαζοχαρούμενοι ελληνόφωνοι «διανοούμενοι» ευθυγραμμίστηκαν με το αφήγημα των τσαρλατάνων κορωνο-σερίφηδων χωρίς να το θέσουν ποτέ υπό αμφισβήτηση. Ουδέποτε αντιπαρέθεσαν το κοινωνικό σύστημα με το υγειονομικό σύστημα. Η ολιστική προσέγγιση ενός προβλήματος αποδεικνύεται ότι τούς είναι άγνωστη ως τρόπος σκέψεως.

Βεβαίως υπάρχει μία εξήγηση, όχι δικαιολογία. Τα συστήματα υγείας ανά τον κόσμο, δεν διαπνέονται από την λογική των ηλεκτρικών συστημάτων. Είναι χρωματισμένα με πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, και κομματικά κριτήρια, και επιβαρύνονται με πολλές και χρόνιες στρεβλώσεις. Αλλά δεν αποτελεί δικαιολογία το να μην έχουν γίνει εκτεταμένες προσομοιώσεις στα δυναμικά φορτία που μπορεί να αντέξει ένα σύστημα υγείας.

Τα σημερινά μοντέλα συστημάτων υγείας είναι περιγραφικά, στατικά. Δεν είναι δυναμικά. Δεν κάνουν ανάλυση φορτίου, ευσταθείας, κατανομής πόρων.   

Ένα Ελληνικό σύστημα υγείας από τον αρχικό σχεδιασμό οφείλει να εμπεριέχει δομικά στοιχεία δυναμικής ευσταθείας. Η πρόβλεψη, ανάλυση, και διαχείριση κινδύνων στον τομέα της υγείας δεν είναι κάτι φοβερά δύσκολο. Αλλά είναι ανύπαρκτη στο μισελληνικό ρωμέικο ψευδοκράτος.

Το άρθρο μας αποσκοπεί στο να εξοικειωθούν οι αναγνώστες με ιδέες και αντιλήψεις (concepts) οι οποίες σε άλλα πεδία θεωρούνται δεδομένες αλλά στον χώρο της υγείας δεν εφαρμόζονται.

Υπάρχει η έννοια (concept) του «έξυπνου» δικτύου στα ηλεκτρικά δίκτυα. To συγκεκριμένο concept θα μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί και να προσαρμοστεί στο υγειονομικό δίκτυο μίας χώρας:

«Σήμερα, επειδή η ζήτηση ισχύος δεν είναι σταθερή αλλά έχει διακυμάνσεις, απαιτούνται, όταν χρειαστεί, να καλύψουν την επιπλέον ζήτηση οι στρεφόμενες εφεδρείες με αποτέλεσμα το υψηλό κόστος. Όμως, το έξυπνο δίκτυο προσφέρει αλληλεπίδραση μεταξύ ζήτησης ισχύος και παραγωγής ισχύος σε πραγματικό χρόνο, που επιτρέπει τον καλύτερο υπολογισμό του ισοζυγίου και επιτρέπει στους διαχειριστές να ανιχνεύουν σφάλματα και να βρίσκουν ταχύτατα εναλλακτική διαδρομή για την ροή του ηλεκτρισμού παρακάμπτοντας το σφάλμα, με αποτέλεσμα την αύξηση της αξιοπιστίας και την μείωση του κόστους---πολιτικών απόκρισης στη ζήτηση ισχύος και διαχείρισης της ζήτησης».

Το πρόβλημα της αυξημένης ζήτησης ισχύος στα ηλεκτρικά δίκτυα, είναι αντίστοιχο με την αυξημένη ζήτηση στα υγειονομικά δίκτυα σε περιόδους επιδημίας.

Η αλληλεπίδραση ενός «έξυπνου» υγειονομικού δικτύου μεταξύ της ζητήσεως και της παραγωγής αγαθών υγείας, σε πραγματικό χρόνο, μπορεί να μεταφραστεί σε πολιτικές ανιχνεύσεως σφαλμάτων και ευρέσεως εναλλακτικών επιλογών για την αδιάλειπτη παροχή των αγαθών υγείας, με αυξημένη αξιοπιστία και μειωμένο κόστος, σε περιόδους κρίσεως.

Και συνεπώς να λύσει τα χέρια των κυβερνήσεων προσφέροντας ικανοποιητικές πολιτικές αποκρίσεως όταν εμφανίζεται ανισορροπία μεταξύ ζητήσεως και προσφοράς αγαθών υγείας.

Φυσικά απαιτούνται εκτεταμένες μελέτες, και δεν αναμένουμε από τσαρλατάνους τύπου Τσιόδρα να σχεδιάσουν ένα έξυπνο υγειονομικό δίκτυο. Περιμένουμε όμως από τους αναγνώστες να κατανοήσουν ότι η μαζική καραντίνα με πρόσχημα την υπερφόρτωση του συστήματος υγείας, είναι έγκλημα καθοσιώσεως.

Δεν υπάρχει σχεδιαστής συστημάτων που να μην γνωρίζει την έννοια της υπερφορτώσεως ενός συστήματος, και να μην έχει προβλέψει την ανταπόκριση του συστήματος, ή να μην έχει προβλέψει το πώς θα επιλύσει το πρόβλημα της υπερφορτώσεως.

Η μαζική φυλάκιση όλης της κοινωνίας ως λύση στην υπερφόρτωση ενός συστήματος υγείας, δεν ξέρω σε ποιές υγειονομικές σχολές διδάσκεται, αλλά οπωσδήποτε οι φορείς της συγκεκριμένης ιδέας θα έπρεπε να είναι έγκλειστοι σε ειδική πτέρυγα στις ψυχιατρικές κλινικές.

Σύνδεσμοι με εργασίες πάνω στην διαχείριση κινδύνων στα ηλεκτρικά δίκτυα:

http://tkm.tee.gr/wp-content/uploads/2018/02/hlektr_zitisi.pdf, Διαχείριση της ηλεκτρικής ζήτησης

http://artemis.cslab.ece.ntua.gr:8080/jspui/bitstream/123456789/13267/1/DT2016-0250.pdf, Αποκεντρωμένη ρύθμιση τάσης σε δίκτυα διανομής

http://artemis.cslab.ece.ntua.gr:8080/jspui/bitstream/123456789/15700/1/DT2010-0112.pdf, Σημασία των διαταραχών τάσης για τους καταναλωτές

http://ikee.lib.auth.gr/record/291581/files/%CE%94%CE%B9%CF%80%CE%BB%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE.pdf, Αποτίμηση Αξιοπιστίας Έξυπνων Δικτύων Διανομής με χρήση σεναρίων Διαχείρισης Ζήτησης

http://ikee.lib.auth.gr/record/291688/files/%CE%94%CE%B9%CF%80%CE%BB%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE.pdf, Προσομοίωση σφαλμάτων σε δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας

https://bit.ly/3b4U55v, Μελέτη δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας

https://bit.ly/3fkodNB, Μελέτη πτώσης τάσης σε γραμμή δικτύου χαμηλής τάσης στην επαρχία

http://okeanis.lib2.uniwa.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/3636/Diplwmatikh.pdf, Μέθοδοι ρύθμισης της τάσης στα δίκτυα διανομής